De nieuwe Energiewet 2025 is een belangrijke stap voor de energietransitie in Nederland. De wet is bedoeld om de overgang naar een toekomstbestendig energiesysteem te versnellen. Een van de belangrijkste pijlers is dat er meer mogelijkheden komen om het volle stroomnet flexibeler te gebruiken. Maar wat betekent dit precies voor jou? En welke andere maatregelen komen er? We vertellen je er alles over in dit artikel.
Wat houdt de nieuwe Energiewet 2025 in?
De Energiewet 2025 is de basis voor een toekomstbestendig en duurzamer energiesysteem in Nederland. Kortgezegd is het de bedoeling dat de energietransitie, de overgang naar duurzame energiebronnen, wordt versneld. Daarnaast krijgen consumenten een betere positie, wordt er strenger toezicht gehouden op energieleveranciers en wordt het overvolle stroomnet aangepakt. Verderop in dit artikel gaan we dieper op de materie in.
Wat is het doel van deze nieuwe wet?
De nieuwe Energiewet zorgt voor nieuwe en duidelijke regels voor de levering van energie. En dat is nodig. Steeds meer mensen willen verduurzamen, maar het stroomnet zit al op de limiet en de stroomkosten rijzen de pan uit.
Voordat het wetsvoorstel van de Energiewet 2025 het leven werd ingeblazen, gold de (verouderde) Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet. Deze regels worden nu samengevoegd tot één wet. Daarnaast wordt in het voorstel de Europese wet voor elektriciteit en gas besproken, evenals de manieren waarop we de transitie naar schonere energie realiseren, aldus de website van de Tweede Kamer.
3 veranderingen in het Nederlandse energiesysteem
Door de komst van de Energiewet 2025 gaan er verschillende veranderingen plaatsvinden die het energiesysteem in Nederland verbeteren. Natuurlijk is dat niet over één nacht ijs gegaan; er is jaren aan deze wet gewerkt door diverse partijen. Ook zijn er afspraken uit het Klimaatakkoord en nieuwe Europese regels aan het voorstel toegevoegd. Benieuwd? Hieronder bespreken we drie belangrijke veranderingen die de wet met zich meebrengt.
1. De transitie naar duurzame energie wordt versneld
De oude Gaswet en Elektriciteitswet 1998 passen niet meer bij het huidige energiesysteem en de veranderende marktomstandigheden. Toenmalig minister Jetten van Klimaat en Energie zei erover dat “de energievoorziening niet meer te vergelijken is met die van 20 jaar geleden”. De nieuwe wet vervangt dus de oude twee.
De bestaande regels krijgen een modern jasje door ze eenvoudiger te maken. Ook de verschillende regels voor gas en stroom verdwijnen, en worden de rollen en verantwoordelijkheden duidelijker. Daarnaast focussen de nieuwe regels zich op meer duurzame lokale energieproductie, opslag en flexibiliteit. Je kunt dus bijvoorbeeld energie delen met anderen binnen een energiecoöperatie zonder een winstdoel te hebben.
Ten slotte wil de Tweede Kamer een verbod op een negatieve terugleververgoeding. Dit houdt in dat huishoudens niet meer betalen voor het terugleveren van zonnestroom aan het net. De Kamer wil dit echter pas nadat de salderingsregeling is afgeschaft.
2. Consumenten krijgen een betere positie
Naast het versnellen van de energietransitie, krijgen consumenten meer rechten. Niet alleen huishoudens, ook zelfstandigen en kleine bedrijven profiteren van het nieuwe voorstel. Vooral kwetsbare huishoudens krijgen betere bescherming. Alle drie de partijen worden beter beschermd als het gaat om transparante voorwaarden, facturering en bij een faillissement van de energieleverancier. Als je energieleverancier failliet gaat, neemt een andere leverancier je contract over onder dezelfde voorwaarden. Hierdoor kom je niet voor onverwachte verrassingen te staan.
Bovendien bevat de wet nieuwe regels om het uitwisselen van gegevens te verbeteren. Hierdoor kunnen huishoudens en bedrijven eenvoudiger en veiliger hun energieverbruik inzien en delen met bijvoorbeeld een prijsvergelijker of een energieverbruiksmanager.
Daarnaast verplicht de wet (grote) energieleveranciers om een vast (model)contract van minimaal één jaar aan te bieden. De wet versterkt ook de eisen voor het verkrijgen en behouden van een leveringsvergunning, waardoor energiebedrijven strenger gecontroleerd worden.
3. Het overvolle stroomnet wordt aangepakt
Tot slot wordt het overvolle stroomnet aangepakt door meer mogelijkheden te bieden. En dat is hard nodig, want het net is zo overvol dat reservecapaciteit soms niet eens voldoet. De mogelijkheden zijn bijvoorbeeld:
- Burgers en bedrijven krijgen meer mogelijkheden om zelf actief te zijn op de energiemarkt. Bijvoorbeeld via een lokale energiegemeenschap die zelf opgewekte stroom kan leveren en verkopen.
- De bestaande ruimte op het net kan door netbeheerders slimmer en flexibeler worden gebruikt om drukte te verspreiden. De vraag en het aanbod van elektriciteit wordt beter verdeeld via congestiemanagement voor een betrouwbare en betaalbare energievoorziening.
- Er komen meer mogelijkheden voor cable pooling. Dit houdt in dat verschillende duurzame energieopwekkers (zoals zonnepanelen en windmolens) samen één aansluiting gebruiken om deze beter te benutten.
Is de Energiewet aangenomen?
Ja, de Energiewet 2025 is inmiddels aangenomen. Het wetsvoorstel werd op 9 juni 2023 ingediend en een jaar later, op 4 juni 2024, met maar liefst 141 van de 150 stemmen aangenomen.
Wanneer gaat de nieuwe Energiewet in?
Inmiddels is het wetsvoorstel langs de Eerste Kamer gegaan en is in december 2024 de nieuwe Energiewet goedgekeurd. De wet is ook al ingegaan op 23 januari 2025 en wordt in de loop der tijd uitgerold. Dit geeft alle partijen de tijd om zich goed voor te bereiden. De meeste veranderingen zal je pas vanaf 1 januari 2026 merken.
Wat betekent de nieuwe Energiewet 2025 voor jou?
Als we kijken naar de punten uit de Energiewet, krijg jij op papier als consument een betere positie op de energiemarkt. In welke mate dit in de praktijk is, moeten we nog afwachten.
Wil jij nu al helpen om de energietransitie te versnellen en hiervan te profiteren? Dan past een dynamisch energiecontract bij jou. Door je verbruik af te stemmen op vraag en aanbod help je niet alleen bij het in balans brengen van het stroomnet, je bent op jaarbasis ook minder geld kwijt aan je energierekening én verbruikt duurzamer gas en elektriciteit. Meer weten of direct overstappen? Klik dan op de onderstaande knop.
