Als het aan netbeheerders ligt, is de kogel door de kerk. Ze willen het huidige systeem veranderen waardoor huishoudens in Nederland variabele netbeheerkosten gaan betalen. In dit artikel leggen we uit hoe dat werkt, en of het überhaupt gaat gebeuren.
Wat zijn netbeheerkosten?
Je energierekening wordt opgebouwd uit drie onderdelen:
- Energiekosten
- Belastingen
- Netbeheerkosten
Energiekosten zijn de kosten die je betaalt aan jouw energieleverancier voor de stroom en gas die je verbruikt. Deze kosten bestaan uit de variabele en vaste leveringskosten. De vaste kosten betreffen vaak € 5 tot € 10 per aansluiting, en de variabele kosten worden bepaald door de hoeveelheid stroom en gas die je verbruikt. In het geval van een dynamisch energiecontract bepaalt ook het moment van verbruik de variabele leveringskosten. In de middag ben je vaak bijvoorbeeld veel goedkoper uit.
Belastingen spreken voor zich: je betaalt energiebelasting over je verbruik. Dat is in 2024 zo’n 13 cent per kWh, en 71 cent per kuub gas (inclusief btw). Naar verwachting zullen de energiebelastingen in 2025 een beetje dalen. Je betaalt ook 21% btw.
Netbeheerkosten betaal je indirect aan jouw regionale netbeheerder om gebruik te kunnen maken van het energienet. Voor stroom gaat dit jaarlijks om zo’n € 350,-, maar dit bedrag wordt door twaalf gedeeld en maandelijks verrekend.
Waarom betalen we netbeheerkosten?
Zoals de naam al zegt is de verantwoordelijkheid van de netbeheerder om het stroomnet te beheren. Dat betekent onderhoud en, omdat we steeds meer stroom verbruiken, uitbreiding van het net. Daar worden jaarlijks miljarden in gestoken, en daar draagt ieder huishouden een steentje aan bij.
Netbeheerkosten: het nieuwe voorstel
Het is logisch dat iedereen die gebruik maakt van het stroomnet daar ook aan mee betaalt, maar het huidige systeem heeft een probleem. Ieder huishouden betaalt namelijk dezelfde vaste netbeheerkosten, ongeacht het verbruik.
Een klein appartement met zo’n 2.000 kWh jaarlijks verbruik betaalt dus dezelfde netbeheerkosten als een grote, vrijstaande woning met een warmtepomp en elektrische auto (5.000+ kWh). Niet eerlijk, aldus de netbeheerders. Daarom stellen ze voor om netbeheerkosten dynamisch te maken. Je netbeheerkosten zullen dan berekend worden op basis van wanneer je stroom verbruikt. Als je avondpieken weet te vermijden of jaarlijks weinig verbruikt, dan zul je goedkoper uit zijn.
Nee, deze verandering gaat ‘s avonds televisie kijken op de bank (waarschijnlijk) niet duurder maken. Het wordt vooral voorgesteld om zuinig gebruik van de échte grote stroomslurpers, zoals laadpalen en warmtepompen, te stimuleren.
Ga jij hierop voor- of achteruit?
Of deze mogelijke verandering positief of negatief voor jou uitpakt, hangt af van de daadwerkelijke tarieven die netbeheerders gaan hanteren. Voor nu is een goede vuistregel: bij lager dan gemiddeld stroomverbruik zul je waarschijnlijk minder netbeheerkosten gaan betalen. Bij bovengemiddeld stroomverbruik kunnen de prijzen juist hoger worden. Volgens het onderzoek dat netbeheerders lieten doen, zal ongeveer 66% van de huishoudens in Nederland besparen op hun netkosten.
Ook het sturen van je stroomverbruik gaat belangrijk worden als de netbeheerkosten echt variabel worden. Met slim laden wordt het opladen van een elektrische auto bijvoorbeeld automatisch buiten piekuren gedaan. Je kunt hopelijk dus ook met stroomslurpers in huis nog steeds besparen op netbeheerkosten.
Is dit voorstel realistisch?
Natuurlijk is dit nog maar een idee van netbeheerders, en staat er nog niets vast. Het is wel goed om te weten dat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) het idee in deze eerste fase steunt, wat het voorstel realistischer maakt.
Nu is het aan netbeheerders om een daadwerkelijk plan uit te werken met realistische tarieven. De ACM verwacht dat, indien de nieuwe tarieven eerlijk zijn voor huishoudens, deze nieuwe structuur in 2028 zou kunnen worden ingevoerd.
Combineer het met een dynamisch energiecontract
Voor huishoudens met een dynamisch energiecontract zal dit voorstel van netbeheerders al bekend voelen. Je wordt met dynamische tarieven namelijk al beloond door slim om te gaan met jouw energieverbruik. Als deze veranderingen dus worden doorgevoerd, is het een erg slimme combinatie om optimaal te kunnen besparen.
Maar ook met de huidige netbeheerkosten bespaar je door over te stappen op een dynamisch energiecontract. Benieuwd naar jouw aanbod? Je hebt het binnen een minuut berekend.
